Якія гарады найбольш пацярпелі ад рэпрэсій — падрабязны спіс

За аснову «НН» ўзяла звесткі з правааабарончага сайта Dissidentby.com. Інфармацыю на ім можна сартаваць па розных крытэрыях.

Напрыклад, калі выбраць катэгорыю «палітзняволеныя», то сістэма выдасць спіс з больш як 1359 прозвішчаў (на 24 кастрычніка 2025 года) людзей, якія цяпер знаходзяцца ў зняволенні.

А катэгорыя «Усе пераследаваныя» аб’ядноўвае як цяперашніх, так і былых палітвязняў. У гэты спіс трапілі таксама людзі, якіх судзілі ці арыштоўвалі па крыміналках, але якія не былі прызнаныя палітвязнямі; у большасці сваёй яны адбываюць «хатнюю хімію».

Усяго ў агульным спісе 8428 чалавек. З іх з гарадоў — 7284 чалавекі, астатнія — з вёсак. «НН» для простасці аналізавала толькі вязняў з гарадоў.

У гэтым спісе не ўлічваюцца людзі, якія пацярпелі ад адміністратыўнага пераследу, былі звольненыя з працы ці вымушаныя пакінуць радзіму — такіх нашмат больш, некалькі соцень тысяч, пакуль няма магчымасці ідэнтыфікаваць іх усіх.

У Мінску па крымінальных артыкулах праходзілі 3491 чалавек, у гарадах Брэсцкай вобласці — 1143, Гомельскай — 758, Гродзенскай — 598, Мінскай (без уліку сталіцы) — 461, Магілёўскай — 430, Віцебскай — 403.

Найбольш цяжка ад палітычных рэпрэсій пацярпела Глыбокае (Віцебская вобласць), дзе пад крымінальны пераслед папалі 50 чалавек, або ~28,1 чалавека на 10 000 насельніцтва.

Таксама ў першай шасцёрцы па маштабе рэпрэсій знаходзяцца горад металургаў Жлобін, дзе схапілі 180 чалавек (~23,6), некалі заможнае Круглае, у якім 16 палітзняволеных (~22,8), Дзяржынск, дзе 66 герояў (~22,3), Мінск, дзе крымінальны пераслед зачапіў каля 3500 чалавек (~17,5) і Брэст, дзе 539 палітвязняў (~15,6).

Пра маштаб рэпрэсій у канкрэтным горадзе шмат гаворыць колькасць людзей, якія падвергліся пераследу, у адносінах да 10 тысяч насельніцтва канкрэтнага горада.

Напрыклад, у Драгічыне 10 чалавек падвергліся пераследу, а насельніцтва горада на 1 студзеня 2025 года складае 14 743 чалавекі.

Адпаведна разлікам, выданне дзеліць колькасць пераследаваных (10) на колькасць насельніцтва (14 743) і памнажаем на 10 000. У выніку атрымліваецца каэфіцыент ~6,8.

Падлікі дазволілі вызначыць вобласць, дзе рэпрэсіі закранулі найбольшую долю гарадскога насельніцтва. Гэта Брэсцкая вобласць. Тут на кожныя 10 000 гарадскіх жыхароў прыпадае ~12,1 чалавека, які трапіў пад пераслед.

Паказчык Мінска, які мае статус асобнай адміністрацыйнай адзінкі, яшчэ вышэйшы — ~17,5.

Горад Мінск

Усяго крымінальна пераследаваных: 3491 чалавек, што складае ~17,5 на 10 000 насельніцтва горада.

Брэсцкая вобласць

Брэст — 539 чалавек, што складае ~15,6 на 10 000 насельніцтва горада

Баранавічы — 236 (~13,8)

Белаазёрск — 10 (~9,2)

Бяроза — 43 (~15,2)

Ганцавічы — 13 (~9,8)

Давыд-Гарадок — 1 (~1,8)

Драгічын — 10 (~6,8)

Жабінка — 19 (~13,1)

Іванава — 8 (~5,0)

Івацэвічы — 16 (~7,2)

Камянец — 7 (~8,6)

Кобрын — 53 (~10,1)

Косава — 1 (~5,4)

Лунінец — 16 (~6,8)

Ляхавічы — 10 (~9,5)

Маларыта — 6 (~4,8)

Мікашэвічы — 10 (~8,3)

Пінск — 114 (~9,2)

Пружаны — 23 (~12,2)

Столін — 8 (~5,7)

Агулам па Брэсцкай вобласці крымінальна пераследаваных 1143 чалавек, ці ~12,1 на 10 000 чалавек гарадскога насельніцтва вобласці.

Віцебская вобласць

Віцебск — 161, што складае ~4,5 на 10 000 насельніцтва горада

Браслаў — 4 (~4,3)

Верхнядзвінск — 4 (~5,9)

Глыбокае — 50 (~28,1)

Гарадок — 2 (~1,8)

Докшыцы — 5 (~7,6)

Дуброўна — 5 (~7,2)

Лепель — 5 (~3,0)

Міёры — 3 (~3,9)

Навалукомль — 6 (~5,2)

Наваполацк — 53 (~5,6)

Орша — 57 (~5,6)

Полацк — 29 (~3,7)

Паставы — 13 (~7,0)

Сянно — 2 (~2,9)

Талачын — 1 (~1,0)

Чашнікі — 3 (~4,0)

Агулам па Віцебскай вобласці крымінальна пераследаваных 403, ці ~4,7 на 10 000 чалавек гарадскога насельніцтва вобласці.

Гомельская вобласць

Гомель — 323, што складае ~6,4 на 10 000 насельніцтва горада

Буда-Кашалёва — 7 (~8,2)

Васілевічы — 3 (~9,5)

Ветка — 1 (~1,2)

Добруш — 26 (~14,5)

Ельск — 5 (~5,8)

Жыткавічы — 7 (~4,4)

Жлобін — 180 (~23,6)

Калінкавічы — 15 (~4,1)

Мазыр — 63 (~6,0)

Нароўля — 5 (~6,0)

Петрыкаў — 9 (~8,8)

Рэчыца — 44 (~6,8)

Рагачоў — 27 (~8,6)

Светлагорск — 31 (~5,0)

Тураў — 1 (~3,6)

Хойнікі — 5 (~3,8)

Чачэрск — 6 (~6,7)

Агулам па Гомельскай вобласці крымінальна пераследаваных 758 чалавек, ці ~7,3 на 10 000 чалавек гарадскога насельніцтва вобласці.

Гродзенская вобласць

Гродна — 352, што складае ~9,7 на 10 000 насельніцтва горада

Бярозаўка — 1 (~1,1)

Ваўкавыск — 53 (~12,9)

Дзятлава — 6 (~7,9)

Іўе — 7 (~10,1)

Ліда — 65 (~6,3)

Масты — 8 (~5,6)

Навагрудак — 17 (~6,2)

Астравец — 5 (~3,3)

Ашмяны — 12 (~7,1)

Свіслач — 4 (~6,8)

Скідзель — 5 (~5,2)

Слонім — 29 (~6,0)

Смаргонь — 27 (~7,7)

Шчучын — 7 (~4,6)

Агулам па Гродзенскай вобласці крымінальна пераследаваных 598 чалавек, ці ~7,8 на 10 000 чалавек гарадскога насельніцтва вобласці.

Магілёўская вобласць

Магілёў — 187, што складае ~5,3 на 10 000 насельніцтва горада

Бялынічы — 5 (~5,2)

Бабруйск — 118 (~5,7)

Быхаў — 9 (~5,5)

Горкі — 13 (~4,5)

Кіраўск — 7 (~9,0)

Клімавічы — 6 (~4,0)

Клічаў — 7 (~9,7)

Касцюковічы — 4 (~2,7)

Крычаў — 7 (~3,0)

Круглае — 16 (~22,8)

Мсціслаў — 4 (~4,0)

Асіповічы — 31 (~10,8)

Слаўгарад — 5 (~6,5)

Чавусы — 2 (~2,1)

Чэрыкаў — 5 (~6,5)

Шклоў — 4 (~2,7)

Агулам па Магілёўскай вобласці крымінальна пераследаваных 430 чалавек, ці ~5,4 на 10 000 чалавек.

Мінская вобласць

Беразіно — 4 (~3,6)

Барысаў — 56 (~4,2)

Вілейка — 21 (~8,0)

Валожын — 9 (~9,1)

Дзяржынск — 66 (~22,3)

Жодзіна — 38 (~6,0)

Заслаўе — 9 (~5,2)

Клецк — 2 (~1,8)

Капыль — 5 (~5,1)

Крупкі — 5 (~6,0)

Лагойск — 7 (~4,5)

Любань — 5 (~4,4)

Мар’іна Горка — 6 (~3,0)

Маладзечна — 57 (~6,5)

Мядзел — 6 (~8,7)

Нясвіж — 11 (~6,9)

Слуцк — 18 (~3,0)

Смалявічы — 23 (~9,7)

Салігорск — 59 (~6,1)

Старыя Дарогі — 8 (~7,4)

Стоўбцы — 8 (~4,5)

Узда — 4 (~3,8)

Фаніпаль — 22 (~11,8)

Чэрвень — 12 (~11,3)

Агулам у гарадах Мінскай вобласці крымінальна пераследаваных 461 чалавек, ці ~5,8 на 10 000 чалавек гарадскога насельніцтва вобласці.