«Мы былі сярод найбольш развітых і заможных у былым саўку. Зараз нас абганяюць амаль усе»

— Узяў памеры ВУП (па метадалогіі МВФ) па гадах з 1995 году. І па кожнай краіне, якія некалі былі часткамі СССР, — піша Тышкевіч. — Цікава, што поўная статыстыка ёсць з 1995 году. Гэта наштурхнула на думку. А чаму б не параўнаць:

а) памеры эканомік

б) наколькі эканомікі дзяржаў (ВУП) выраслі з 1995 году.

Зрабіў.

Ітак, 1995 год — па памеры эканомікі (ВУП) Беларусь на 5-м месцы сярод некалі «саюзных рэспублік». Большая эканоміка толькі ў РФ, Украіны, Казахстана, Узбекістана.

У 2005-м на 4-м — Узбекістан сутыкнуўся з крызісам збыту уласнай прадукцыі і, як вынік, дэіндустрыялізацыяй.

2010-ты — таксама чацвёртае. Пры тым што выраслі ўсе, але тады ў Беларусі спрабавалі праводзіць эканамічныя рэформы.

У 2015-м ужо пятыя. З 2011 па 2014 Беларусь «ітэгравалася» ў мытны саюз, а Узбекістан рабіў рэзкія рэформы, і за 5 год павялічыў ВУП з 49 да 85 млрд даляраў.

2020-ты — захавалі 5 месца — таксама дзякуючы спробам эканамічных пераўтварэнняў (ці лібералізацыі 2016-19 гадоў).

І, нарэшце, 2024-ты — 8 (восьмыя). Прапусцілі нагору Азербайджан, Туркменістан і Літоўскую рэспубліку.

Калі ж вылічыў мультыплікатар (у колькі разоў вырас ВУП з 1995 году), то карціна стала відавочнай. Па тэмпах росту эканомікі Беларусь «пасе задніх». ВУП у абсалютных лічбах вырас з 10,532 да прыкладна 71,179 млрд. Альбо ў 6,76 разоў. Шмат? Малайцы?

Магчыма. Але горш за нас з 15 былых «саюзных рэспублік» вырасьлі толькі:

• Украіна. Якую падкасіла анэксія Крыму ды вайна на Данбасе з 2014 (згубіла 18% прамысловасці) і моцна лупанула агрэсія РФ у 2022-м. Яе рост склаў 4,98 разы.
• РФ, якая вырасла ў 6,4 разы. Але тут зразумела — краіна-бензакалонка расце не развіццём эканомікі, а продажам сыравіны.

Крыху вышэйшыя тэмпы ў Латвіі (8,3 разы) і Туркменістана (8,44).

З Латвіяй зразумела — яе эксперымент па пераўтварэнню на «фінансавы хаб» моцна ўдарыў па эканоміцы падчас фінансавых крызісаў. Агойдваюцца дасюль. А вось Туркменістан — краіна якая па запасах газу ўваходзіць у сусветны ТОП-5 мае іншы праклён. Дакладней праклёны. Турменбашы, Акадаг і зараз ягоны сын.

А вось тыя, з каго смяяліся дзяржаўныя СМІ, раслі хутка.

Малдова, якую ўспрымалі беднай і якая згубіла 30% тэрыторый (Прыднястроў'е) і палову прамысловасці, вырасла ў 16,3 разы.

Арменія, якая была заціснута варожымі краінамі і траціла купу грошай на вайну, у 19,8.

Азербайджан — то навогул у 30,7 разоў.

Грузія й Казахстан — у 17.

Кыргызстан — у 11.

Суседняя літоўская рэспубліка — у 12,5.

Пры гэтым у Беларусі няма войнаў, тэрыторыі не гублялі. І нават дэманстравалі, што можам расці хутка (2006-2010, 2016-19). Але ў нашай гісторыі такія сінусоіды зразумелыя.

Прыходзяць ва ўрад разумныя людзі ды спрабуюць разагнаць эканоміку. Пасля адзін беларус палохаецца і вырашае напалохаць нацыю. Прыводзіць ва ўрад людзей з кругавой ізвілінай ад фуражкі. Эканоміка тармозіць. Калі стае зусім цяжка — зноў шукае разумных. І так па коле.

Ну і асноўны «партнёр і сябра». Калі той, на каго ты молішся і да каго прывязваеш эканоміку, вырас за 30 год толькі ў 6,5 разоў, пра рост, прынамсі тэмпамі Малдовы, годзе ўжо й думаць. Гэта не магчыма.

Адным словам, арыфметыка — цікавая штука.

Для патэнцыйных крытыкаў. Разлікі па ВУП па парытэту пакупальнай здольнасці ВУП па ППЗ і ВУП па ППЗ на душу насельніцтва даюць такую ж дынаміку.

Простымі словамі — мы былі сярод найбольш развітых і заможных у былым саўку. Зараз нас абганяюць амаль усе. І абгоняць, калі зноў не запрасіць разумных заняцца эканомікай.